ویژگی های یک پانسمان ایده ال
ویژگی های یک پانسمان ایده ال
با افزایش دانش واگاهی متخصصان در مورد مکانیسم درمان زخم امروزه پانسمان مفهوم جدیدی پیدا کرده است و ویژگی خاصی برای ان قایل شده اند . پانسمان ایده ال
ایجاد یک محیط مرطوب در بستر زخم نماید
قابل تطابق با شرایط گوناگون زخم به لحاظ موضع وشکل ان باشد مثلا زخم حفره ای یا زخمی که از نظر چسباندن پانسمان در محل دشوار قرار دارد
دبریدمان اتولیتیک را تسهیل کند
دارای تنوع شکل واندازه باشد
قدرت جذب ترشحات زخم را داشته باشد
دمای مناسب را در بستر زخم حفظ نماید
در مقابل باکتری ها غیر قابل نفوذ باشد
درد را کاهش دهد وتعویض ان نیز توام با درد نباشد
مقرون به صرفه باشد
تعویض ان بدون تروما وبه جا گذاشتن ذرات وبقایا باشد
از سرد شدن زخم که بر اثر تبخیر سریع اگزودا روی می دهد جلوگیری کند
باید توجه داشت که تمام خصوصیات فوق در یک پانسمان منفرد برای تمامی زخم ها نمی گنجد هر زخم باید به دقت مورد ارزیابی قرار گیرد وسپس پانسمان مناسب برای ان انتخاب گردد والبته این پانسمان هم طی مراحل درمان ومتناسب با شرایط زخم جای خود را به پانسمان دیگری می دهد اما انچه همگان روی ان اتفاق نظر دارند عدم کارایی پانسمان های سنتی نظیر گاز است پانسمان گاز حتی اگر به صورت خیس یا مرطوب مورد نظر باشد اغلب اوقات تا پیش از تعویض کاملا خشک شده است در این جا به برخی معایب این پانسمان در مقایسه با پانسمان مدرن اشاره می گردد
1.گاز اغشته به نرمال سالین هم چون یک پانسمان اسموتیک عمل میکند با تبخیر اب ترشحات زخم به درون پانسمان کشیده می شود این مایع علاوه بر اب حاوی خون وپروتئین است این مواد لایه ای غیر قابل نفوذ روی پانسمان تشکیل میدهند که از خیس شدن پانسمان توسط مایع زخم جلوگیری میکند
نتیجه اصلی این امر خشک شدن کامل پانسمان است برداشتن گاز خیسی که به این ترتیب خشک شده است باعث اسیب مجدد به بافت ودر نتیجه احساس درد وهم چنین به تاخیر انداختن بهبود زخم میگردد اما پانسمان های مدرن باعث کاهش درد حتی در زمان تعویض پانسمان میشوند .این کاهش درد به واسطه پوشیده ماندن روی انتهای ازاد اعصاب وجلوگیری از دهیدراته شدن ان ها صورت می گیرد
2.با خشک شدن گاز واثر تبخیر رطوبت بافت زخم سرد میشود ودمای ان به 25تا27 درجه سانتی گراد می رسد چنین شرایطی موجب تغییرات فیزیولوژیکی نظیر تنگی عروق کاهش اکسیژن تضعیف جابه جایی لکوسیت ها وکاهش وکارایی فاگوسیت ها وهم چنین تشدید اتصال هموگلوبین واکسیژن می گردد که همگی در نهایت باعث طولانی تر شدن روند درمان زخم می شوند.در حالی که زخم هایی که با پانسمان های مدرن پوشانده شوند معمولا درجه حرارتی در حد 33تا 35درجه سانتی گراد دارند.این پانسمان ها با کنترل رطوبت زخم از سرد شدن زخم واثار منفی ان جلوگیری می کنند
3.پانسمان های گاز هیچ گونه محافظتی در برابر باکتری ها ایجاد نمی کنند تحقیقات نشان داده است که باکتری ها می توانند از 64لایه گاز خشک عبور کنند با مرطوب شدن گاز این ضعف افزایش می یابد.
4.درصد عفونت در زخم هایی که با گاز پوشانده می شوند بیش از زخم هایی است که با پانسمان های مدرن پوشانده می شوند.
5.زحمت وصرف انرژی نیروی انسانی نیز در پانسمان های سنتی که روزانه به دفعات تعویض می شوند نیز بیشتر است.
نقش پانسمان های مدرن در کاهش هزینه درمان
یکی دیگر از باورهای غلط در مورد پانسمان های مدرن که درمان مرطوب زخم را انجام می دهند این است که این پانسمان ها در مقایسه با پانسمان های سنتی مانند گاز بسیار گران هستنداین سو تفاهم زمانی رخ می دهد که تصور کنیم هزینه درمان زخم تنها شامل قیمت پانسمان است در حالی که با یک نگاه دقیق تر مشخص می شود که هزینه درمان زخم متشکل از اجزای زیر است
1.قیمت پانسمان
2.هزینه مواد واقلام جانبی نظیر وسایل شست وشو دستکش و.....
3.هزینه فرد متخصص تعویض کننده پانسمان
4. هزینه بستری شدن در بیمارستان یا ویزیت بیمار در منزل و......
تقریبا تمامی انواع پانسمان های نیمه بسته از گاز بسیار گران تر هستند اما مطالعات متعددی که در این مورد انجام شده اند همگی نشان داده اند که پانسمان های گران تری که به تعویض کم تری نیاز دارد وطول مدت درمان را کاهش میدهد ودر نهایت ارزان تر تمام می شود.
پانسمان های مدرن در فواصل زمانی دیرتری تعویض می شوندوطول درمان را کاهش میدهند وضمن ایجاد ارامش وراحتی بیشتر برای بیمار کمتر به مشکلاتی نظیر عفونت منجر می شوند امروزه صرفه اقتصادی به عنوان مفهمومی متفاوت با قیمت بسیار مورد توجه دست اندر کاران عرصه بهداشت وسلامت قرار گرفته است .
تحقیقات بسیاری ثابت کرده اند که استفاده از یک محصول گران در مقایسه با محصول مشابه ارزان به مراتب ارزان تر تمام میشود مشروط بر ان که بتواند نتایج مورد نظر را به میزان بیشتر ودر زمان کمتر با عوارض وصرف وقت کمتر از سوی متخصصان درمان به دست دهد.
نقش پانسمان های مدرن در کاهش عفونت
یکی از نگرانی هایی که در مورد استفاده از پانسمان های مدرن وجود دارد این است که محیط مرطوب ایجاد شده زیر این قبیل پانسمان ها ممکن است باعث رشد وتکثیر باکتری ودر نتیجه افزایش ریسک عفونت گردد مطالعات وتحقیقات نشان داده است که این نگرانی کاملا بی مورد است وواقعیت ندارد این پانسمان ها با ایجاد یک محیط مرطوب وحفظ phاسیدی به مقدار کم که بر ضد باکتری هاست فعالیت فاگوسیت های مقابله کننده با باکتری ها را افزایش می دهند همچنین با ایجادمحیط مناسب وافزایش تعداد لکوسیت ها به تقویت سیستم ایمنی موضعی در جهت مقابله با عفونت کمک می کنند.
در یک بررسی جامع بر روی عفونت تمامی اطلاعات ونتایج 103تحقیق مختلف گرد اوری شدند از میان 50تحقیق به صورت control studyجهت مقایسه میزان بروز عفونت در استفاده از پانسمان های سنتی ومدرن انجام شده بودند
نقش نقره در از بین بردن باکتری ها
نقره از دیر باز در علم پزشکی به عنوان یک عامل ضد میکروبی مطرح بوده ونکته جالب این است که نقره علاوه بر باکتری ها روی قارچ ها و ویروس نیز موثر می باشد تاریخچه استفاده از این عنصر برای ضد عفونی به دربارهای روم ویونان وخاورمیانه برمی گردد انها از نقره برای تمیز نگاه داشتن اب اشامیدنی استفاده می کردند از ان پس نقره در مقاصد پزشکی وبهداشتی مختلف مانند پر کردن دندان ها سوزن های جراحی وکمک به بهبود زخم ها مورد استفاده قرار گرفت
جذابیت تاثیر انتی باکتریال نقره به خاطر طیف گسترده ان است تاثیر نقره در از بین بردن باکتری های مقاوم نسبت به انتی بیوتیک نظیر vre وmrsa به اثبات رسیده است . تحقیقات نشان داده اند که باکتری ها به غلظت های بسیار اندک یون های نقره حساس هستند واین میزان نقره هیچ گونه اسیبی به سلول های سالم وارد نمی سازد همچنین مقاوم شدن باکتری ها نسبت به نقره در مقایسه با انتی بیوتیک ها کمتر است.
در مطالعات بالینی ثابت شده که نقره حتی روی زخم های غیر عفونی نیز موثر بوده است واین نشان می دهد نقره علاوه بر خواص ضد میکروبی از طرق مختلف که چندان هم شناخته شده نیستند بهبود زخم را تسزیع می کند
مکانیسم اثر نقره
نقره از سه طریق باکتری ها را از بین می برد
1.نقره با انزیم ها وپروتئین های حیاتی باکتری که برای تنفس وانتقال مواد از طریق غشای سلولی مورد نیاز است وارد واکنش شمییایی می شود وان ها را مختل می سازد به این ترتیب باکتری بر اثر کمبود مواد غذایی از بین می رود 2
2.نقره با dna که عامل تقسیم باکتری می باشدوارد واکنش می شود وتقسیم ان را متوقف می سازد به این ترتیب کلونی باکتری از بین می رود
3.یون های نقره به دیواره سلولی باکتری می چسبد وبه ان صدمه می زند به این ترتیب دیواره باکتری سوراخ وغشا متلاشی می شود
پانسمان های حاوی نقره
کرم های موضعی نظیر سیلور سولفادیازین برای مدت های زیادی در درمان زخم به ویژه سوختگی ها که ریسک عفونت دارند مورد استفاده قرار گرفته اند با این وجود مضرات انها نظیر مسمومیت با نقره ولک شدن پوست مورد توجه قرار گرفته است همچنین نیاز به تعویض مکرر سیلور سولفادیازین به علت مشکلات پوستی واسکار برای کادر درمان وقت گیر وبرای بیمار دردناک است
در سالهای اخیر توجه ویژه ای به پانسمان های حاوی نقره شده است ایده اصلی این پانسمان ها ترکیب کردن درمان زخم به روش مرطوب همراه با ازادسازی نقره در زخم برای کنترل عفونت وبه حرکت در اوردن یا سرعت بخشیدن به فرایند ترمیم زخم است پانسمان های نقره دار موجود خصوصیات متفاوتی دارند اما محققان معتقدند که پانسمان نقره دار باید نقره را به صورت یون فعال ag+ وبه طور تدریجی در زمان ازاد کند تا تاثیرات مطلوب را به جا گذارد.